Η εισήγηση του Δημάρχου Λαρισαίων Απ. Καλογιάννη στη συνεδρίαση του Δημοτικού Συμβουλίου για τη διεκδίκηση της Πολιτιστικής πρωτεύουσας της Ευρώπης για το 2021 έχει ως εξής :
Η δημοτική αρχή και ο Δήμος Λαρισαίων, βρίσκονται ενώπιον μια μεγάλης πρόκλησης που αφορά στην απόφαση διεκδίκησης του τίτλου της «Πολιτιστικής Πρωτεύουσας για το 2021». Πρόκειται για ένα εξαιρετικά σημαντικό θεσμό, με πλεονεκτήματα αλλά και σημεία που χρήζουν ιδιαίτερης προσοχής.
Πιστεύουμε βαθύτατα, πως εάν και ο χρόνος πιέζει ασφυκτικά, η πόλη της Λάρισας μπορεί να καταθέσει μια εξαιρετικά ενδιαφέρουσα και ελκυστική πρόταση για ανάληψη της Πολιτιστικής Πρωτεύουσας για το 2021. Ενδεχόμενη θετική έκβαση της προσπάθειας και ανάληψης του τίτλου, θα επιφέρει για την πόλη και την ευρύτερη περιοχή σημαντικότατα οφέλη. Η Λάρισα θα αποκτήσει εξωστρέφεια, θα δοθεί σημαντική ώθηση στην αναπτυξιακή δυναμική της Λάρισας και της ευρύτερης περιοχής για λόγους που θα αναλυθούν παρακάτω. Μπορεί επίσης, να αξιοποιήσει θαυμάσια πηγές χρηματοδότησης, να λύσει μερικά σημαντικά της προβλήματα και κυρίως να μπει στο χάρτη της Ευρώπης, ως μια σύγχρονη ευρωπαϊκή πόλη.
Προφανώς ο δρόμος δεν είναι στρωμένος με ροδοπέταλα. Ούτε μπορούμε να ξεχάσουμε τις υποθέσεις κακοδιαχείρισης και κατασπατάλησης πόρων, σε άλλες περιπτώσεις.
Γι αυτό κυρίες και κύριοι, η τήρηση των κανόνων πλήρους διαφάνειας και ορθής διαχείρισης των οικονομικών στοιχείων της όλης προσπάθειας, θα πρέπει να αποτελέσει το πρώτο και κεντρικό πολιτικό στοίχημα στην πορεία διεκδίκησης του τίτλου.
Παράλληλα, η κατεύθυνση του προγράμματος και του φακέλου διεκδίκησης στον άξονα «πολιτισμός για όλους», θεωρούμε πως πρέπει να είναι από το κύρια χαρακτηριστικά της πρότασης μας.
Κυρίες και κύριοι
Ο θεσμός της Πολιτιστικής Πρωτεύουσας της Ευρώπης δημιουργήθηκε το 1985. Είναι μια πρωτοβουλία που, μέσα στη διάρκεια του χρόνου, έχει γίνει όλο και περισσότερο επιτυχημένη και αποδοτική, συσσωρεύοντας τις εμπειρίες και τις γνώσεις των προηγούμενων διοργανώσεων.
Ο θεσμός αυτός είναι ένας από τους πιο δημιουργικούς τρόπους προσέγγισης, επικοινωνίας και έκφρασης των λαών της Ευρώπης.
Είναι μια διαδικασία που έχει αποκτήσει έναν αυξανόμενο πολιτιστικό, κοινωνικό, και οικονομικό αντίκτυπο με την τεράστια κινητικότητα που αναπτύσσει σε όλους τους τομείς με θετικές επιπτώσεις πριν από όλα στις ίδιες τις πόλεις οι οποίες κερδίζουν έπειτα από αυστηρές προδιαγραφές και αξιολογήσεις τον τίτλο.
Αξίζει να σημειωθεί ότι η αρχική ιδέα ήταν της Ελληνίδας Υπουργού Πολιτισμού Μελίνας Μερκούρη, η οποία υιοθετήθηκε επίσημα το 1985 από το Συμβούλιο Υπουργών.
Αρχικά ο θεσμός είχε τον τίτλο Ευρωπαϊκή Πολιτιστική Πόλη και από το 1999 μετονομάστηκε σε Πολιτιστική Πρωτεύουσα της Ευρώπης, χρηματοδοτούμενη πλέον κατά ένα σημαντικό μέρος από Ευρωπαϊκά Προγράμματα.
Σύμφωνα με τους σχεδιασμούς, κάθε χρόνο ορίζονται δύο Πολιτιστικές Πρωτεύουσες της Ευρώπης και κάθε κράτος θα έχει την ευκαιρία να φιλοξενήσει με τη σειρά του το γεγονός στη διάρκεια μιας ολόκληρης χρονιάς.
Η Ελλάδα έχει φιλοξενήσει τρεις φορές μέχρι σήμερα το θεσμό, στην Αθήνα το 1985, τη Θεσσαλονίκη το 1997 και την Πάτρα το 2006.
Το 2021 η Ελλάδα (όπως και η Ρουμανία) θα έχουν την δυνατότητα να επιλέξουν μια πόλη που θα αναλάβει τον εξαιρετικά τιμητικό και γόνιμο αυτό τίτλο.
Ενδεικτικά αναφέρονται από τις μέχρι σήμερα πρωτεύουσες, οι πόλεις Φλωρεντία, Άμστερνταμ, Γλασκώβη, Αβινιόν, Ρότερνταμ, Γκρατς, Κορκ (Ιρλανδία), Λίβερπουλ, Έσσεν , Μασσαλία, και μελλοντικά Ουμέο, Μανς, Σαν Σεμπαστιάν, Πάφος κλπ., ενώ κατ΄ εξαίρεση, όπως προβλέπεται στο καταστατικό, η Κωνσταντινούπολη πήρε το 2010 τον τίτλο και διοργάνωσε μια πολύ επιτυχημένη και αξιολογημένη θετικά Πολιτιστική Πρωτεύουσα.
Περιεχόμενο – Κριτήρια Επιλογής
Ο θεσμός της Πολιτιστικής Πρωτεύουσας έχει ως στόχο την προσέγγιση των λαών της Ευρώπης, αναδεικνύοντας την ποικιλομορφία από τη μια, αλλά και τις κοινές πτυχές των Ευρωπαϊκών Πολιτισμών από την άλλη.
Το βασικό σκεπτικό, δηλαδή, είναι ότι μέσα από την ιστορία της η Ευρώπη αποτελεί το κέντρο μιας καλλιτεχνικής και πολιτιστικής ανάπτυξης μεγάλου πλούτου και ποικιλίας, αλλά και το ότι η ανάπτυξη της ζωής στην πόλη που αναλαμβάνει τον τίτλο διαδραμάτισε σημαντικό ρόλο στη δημιουργία και εξάπλωση του Ευρωπαϊκού Πολιτισμού.
Κριτήρια
Τα βασικά κριτήρια για την επιλογή της πόλης που θα αναλάβει τον τίτλο και συνεπώς θα καταρτίσει ένα πολιτιστικό πρόγραμμα σχεδιασμένο για όλο το συγκεκριμένο έτος, ενσωματώνονται σε δύο μεγάλες ομάδες που είναι Α) Η Ευρωπαϊκή Διάσταση και Β) η Πόλη και οι Πολίτες.
Α) Η Ευρωπαϊκή Διάσταση. Οσον αφορά το πρώτο κριτήριο, όλος ο σχεδιασμός των εκδηλώσεων του έτους θα πρέπει α) να ενισχύει τη συνεργασία πολιτιστικών φορέων, καλλιτεχνών και πόλεων σε όλους τους τομείς, β) να αναδεικνύει τον πλούτο της πολυμορφίας στον Ευρωπαϊκό Πολιτισμό, γ) να ανακαλύπτει και να αναδεικνύει τις κοινές πτυχές των Ευρωπαϊκών Πολιτισμών.
Β) Όσον αφορά την ομάδα «Πόλη και Πολίτες», ο σχεδιασμός θα πρέπει α) να ενισχύει τη συμμετοχή των πολιτών που ζουν στην πόλη και τα περίχωρά της και να έλκει το ενδιαφέρον τους αλλά και το ενδιαφέρον πολιτών από το εξωτερικό, β) να είναι βιώσιμος και να αποτελεί αναπόσπαστο μέρος της μακροπρόθεσμης πολιτιστικής και κοινωνικής ανάπτυξης της πόλης.
Διαδικασίες
Οι διαδικασίες και τα κριτήρια επιλογής είναι σαφή, καθορισμένα με ακρίβεια και απαιτούν εμπεριστατωμένους και πλήρεις φακέλους υποψηφιοτήτων.
Συγκεκριμένα, θα πρέπει μέχρι τα μέσα του ερχόμενου Οκτωβρίου να υποβληθεί καταρχήν ο πρώτος βασικός φάκελος υποψηφιότητας στον οποίο η πόλη δίνει μια γενική εικόνα του προγράμματος και έχει απαντήσει σε βασικές ερωτήσεις που δείχνουν τους στόχους, τα μέσα, τη φιλοσοφία του προγράμματος, τις περιοχές που συμμετέχουν, την ενσωμάτωση των εκδηλώσεων στη μακροπρόθεσμη πολιτιστική ανάπτυξη της πόλης και της ευρύτερης περιοχής, τις ευρωπαϊκές διαστάσεις και τους τρόπους συμμετοχής των πολιτών και πιθανόν ειδικών ομάδων της πόλης, τις συνεργασίες με άλλες πόλεις της χώρας και του εξωτερικού, την επικοινωνιακή πολιτική, τις υποδομές κλπ.
Υπάρχει μια φάση προεπιλογής κάποιων πόλεων 5 χρόνια προ του έτους διοργάνωσης και μια φάση τελικής επιλογής και επίσημης γνωστοποίησης 4 χρόνια πριν τη διοργάνωση.
Η επιτροπή κρίσης αποτελείται από ομάδα 10- 15 μελών, που προέρχονται από Ευρωπαϊκά θεσμικά όργανα και από την χώρα που θα φιλοξενήσει τον θεσμό.
Πρόκειται για ειδικούς, ανεξάρτητους εμπειρογνώμονες που ανανεώνονται στη διάρκεια της διαδικασίας κατά το ένα τρίτο, χωρίς συγκρούσεις συμφερόντων όσον αφορά τις πόλεις που ανταποκρίθηκαν στην υποβολή υποψηφιοτήτων και με ουσιαστική επαγγελματική πείρα και γνώσεις στον πολιτιστικό τομέα, στην πολιτιστική ανάπτυξη πόλεων και στη διοργάνωση της Πολιτιστικής Πρωτεύουσας της Ευρώπης.
Η επιτροπή αυτή, πέρα από τις αρμοδιότητες επιλογής, έχει τη δυνατότητα παροχής συμβουλών, συστάσεων στις φάσεις της προεπιλογής και μετά την επιλογή, αξιολόγησης, συμβουλών και ελέγχου προκειμένου να διασφαλίζονται τα κριτήρια και η αποτελεσματική πορεία της προετοιμασίας.
ΕΥΡΩΠΑΙΚΗ ΔΙΑΣΤΑΣΗ
Κυρίες και κύριοι
Πιστεύουμε, ότι η Λάρισα αλλά και η ευρύτερη περιοχή, έχει τη δυνατότητα να καλύψει πλήρως τα κριτήρια μιας τέτοιας διοργάνωσης και να διεκδικήσει απολύτως αξιοκρατικά τον τίτλο αυτό.
Θα προσπαθήσω να σκιαγραφήσω μερικά βασικά στοιχεία των χιλιάδων ιστορικών δεδομένων που καταδεικνύουν την βαριά κληρονομιά της περιοχή μας, σε ότι αφορά στην ιστορία και τον πολιτισμό της.
Η Λάρισα από τα προϊστορικά ακόμα χρόνια μέχρι και σήμερα, συνεχίζει τη διαχρονική της πορεία στην ίδια πάντοτε θέση, στη δεξιά όχθη του Πηνειού. Πολλοί ιστορικοί μελετητές την θεωρούν ως μια από τις αρχαιότερες πόλεις της Ευρώπης, η οποία διατήρησε όλους αυτούς τους αιώνες την ακμή της και την πληθυσμιακής της δυναμικότητα ακόμα και σε χαλεπούς χρόνους . Από παλιά , από τους ιστορικούς χρόνους, υπήρξε η φυσική αλλά και πραγματική πρωτεύουσα της Θεσσαλίας, και ήλεγχε διοικητικά και μετά την επικράτηση του χριστιανισμού και εκκλησιαστικά, ολόκληρη τη Θεσσαλία και μέρος της Στερεάς Ελλάδας.
Η μακραίωνη ιστορία της πόλης, μας παρέχει σημαντικά στοιχεία που αναδεικνύουν την ευρωπαϊκή διάσταση του πλέγματος των εκδηλώσεων που μπορεί να προτείνει η πόλη και η ευρύτερη περιοχή για το 2021.
Εδώ άλλωστε, στην σκιά του Ολύμπου, στη Λάρισα, θα λειτουργήσει η έδρα του «Κοινού των Θετταλών». Η πρώτη συμμαχία των θεσσαλικών πόλεων τον 7ο αιώνα που οδήγησε στην οργάνωση της θεσσαλικής συμπολιτείας, το περίφημο «Κοινό των Θετταλών» και η διαμόρφωση μιας ισχυρής πολιτικής και οικονομικής δύναμης θα αναδείξει μια σειρά ακμαίες πόλεις με πρωτεύουσα όλων τη Λάρισα.
Ισως με μια μικρή δόση υπερβολής, μπορούμε να ισχυριστούμε ότι η ίδρυση του κοινού των Θετταλών», δηλαδή μια ενωμένη πολιτικά και οικονομικά γεωγραφική περιοχή, με σκοπό την επίτευξη της ειρήνης, την πολιτική αλλά και οικονομική ενοποίηση των περιοχών, συνδέεται με τον πυρήνα, την κεντρική ιδέα του οράματος της Ενωμένης Ευρώπης.
Η Λάρισα, λόγω της γεωγραφικής της θέσης αποτελούσε πάντα, προσέλκυε πάντα την προσοχή κατακτητών, βασιλείων και αυτοκρατοριών. Ηταν πάντα η πόλη δίπλα στο ποτάμι και στη σκιά του μυθικού Ολύμπου. Ηταν σημαντική πόλη κατά την ρωμαϊκή εποχή αλλά και προσωρινή πρωτεύουσα της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας, όταν το 1665 ο Σουλτάνος ο Μωάμεθ ο Δ’ και η Αυλή του, εγκαταστάθηκαν για τρία τέσσερα χρόνια στη Λάρισα.
Επίσης λόγω της λόγω της γεωγραφικής θέσης, υπήρξε για αιώνες πολυφυλετική και πολυπολιτισμική, αποτέλεσε ένα θαυμάσιο χωνευτήρι πολιτισμών και ανθρώπων. Οι ευρωπαίοι περιηγητές του 18ου και του 19ου αιώνα ταξιδεύουν στη Θεσσαλία και επισκέπτονται την πόλη. Η μόδα των γόνων ευκατάστατων οικογενειών της Ευρώπης, για τα ταξίδια και περιπέτεια, άφησε πολύτιμα στοιχεία για τη Λάρισα εκείνης της περιόδου. Την περίοδο εκείνη, σύμφωνα με τα κείμενα των περιηγητών, στην πόλη μας Έλληνες, Τούρκοι, Εβραίοι, Αλβανοί, Αρμένιοι, Τσιγγάνοι, Άραβες και Αφρικανοί, αποτελούσαν ένα ετερόκλητο πολυεθνικό, πολύγλωσσο και πολυθρησκευτικό σύνολο που συνωστίζονταν, εκείνη την περίοδο στους δρόμους της Λάρισας δημιουργώντας ένα πολύχρωμο μωσαϊκό με κοσμοπολίτικο χαρακτήρα.
Αλλά ακόμα και η σύγχρονη φυσιογνωμία της πόλης, διαμορφώθηκε από την συνύπαρξη διαφόρων πολιτισμικών ομάδων. Οι Εβραίοι, οι Βλάχοι, οι πρόσφυγες από την Ανατολική Ρωμυλία, τον Πόντο και την Μικρά Ασία, οι Σαρακατσαναίοι, οι Τσιγγάνοι και άλλοι υπήρξαν πάντα ενεργά κύτταρα στη διαμόρφωση της σύγχρονης Λάρισας.
Και αυτή η διάσταση θεωρούμε πως μπορεί να αναδείξει θετικά στοιχεία στην υποψηφιότητας μας ως «Πολιτιστικής Πρωτεύουσα το 2021»
Πιστεύουμε όμως ότι η πρότασή μας, μπορεί να ενισχυθεί ακόμα περισσότερο. Για παράδειγμα, θεωρείται για μας αυτονόητο, να συμπεριλάβουμε τα όμορφα και γραφικά Αμπελάκια., αφού η «Κοινή Συντροφία των Αμπελακίων», που ιδρύθηκε το 1770, ήταν και παραμένει με ισχυρά ιστορικά ντοκουμέντα ο πρώτος συνεταιρισμός γενικά, της νεότερης και σύγχρονης εποχής στον κόσμο.
Ο οργανισµός αυτός, που λειτουργούσε ως έδρα στο γραφικό χωριό, πάνω από την Κοιλάδα των Τεμπών και σε απόσταση αναπνοής από τη Λάρισα είχε οργανώσει µεγάλο διεθνές δίκτυο διάθεσης των προϊόντων του με δικά του υποκαταστήματα στη Βιέννη, στο Λονδίνο, στο Άµστερνταµ, στη Τεργέστη, στη ∆ρέσδη, στη Λειψία, στην Οδησσό και στην Κωνσταντινούπολη.
Προφανώς, κυρίες και κύριοι, ο φάκελος της υποψηφιότητάς μας, μπορεί και πιστεύουμε ότι πρέπει να συμπεριλάβει ένα μεγάλος μέρος της Θεσσαλίας.
Ο Θεσσαλικός Ολυμπος, η Κοιλάδα των Τεμπών, τα Μετέωρα, η παραθαλάσσιο μέτωπο του νομού με την μυθική και ιστορική Μελιβοία, με επίκεντρο και συντονιστή τη Λάρισα, το Αρχαίο Θέατρο, τον πατέρα της Ιατρικής τον Ιπποκράτη, τη Δημοτική Πινακοθήκη, το Διαχρονικό Μουσείο, το Προσκήνιο Πολιτισμού και τόσα άλλα μπορούν να συγκροτήσουν μια εξαιρετικά ενδιαφέρουσα και ανταγωνιστική πρόταση για την ανάληψη της Πολιτιστικής Πρωτεύουσας το 2021. Η σύνδεση της υποψηφιότητας, προφανώς και πρέπει να συνδέεται στενά με τον πρωτογενής και ειδικότερα ο αγροτοδιατροφικός τομέας.
Αλλωστε, είναι απολύτως σαφές, ότι η υπόθεση της Πολιτιστικής Πρωτεούσας, δεν αφορά μόνο τη Λάρισα και το Δήμο. Πρόκειται για μια στόχευση υψηλού επιπέδου, που εάν την κατακτήσουμε, θα έχουμε όλοι μας, συμβάλει στο να γραφεί ένα σημαντικό κεφάλαιο στην ιστορία αυτής της πόλης. Και όχι μόνο για την πόλη. Σημαντικό τμήμα της Θεσσαλίας, θα έχει να ωφεληθεί, από μια τέτοιου μεγέθους και επιπέδου διοργάνωση.
Όλα όμως, εξαρτώνται από εμάς. Ο ίδιος ο στόχος, ο ιδιαίτερα υψηλός στόχος, ξεπερνά τις όποιες διαφορές. Χρειάζεται να συμφωνήσουμε πως μπροστά σ΄ αυτή την πρόκληση, απαιτείται να προχωρήσουμε όλοι μαζί. Αξίζει μπροστά σε μια τέτοια προσπάθεια να βοηθήσουμε όλοι με μεγαλοθυμία, σοβαρότητα και υπευθυνότητα. Σ΄ αυτή τη προσπάθεια πρώτιστο καθήκον όλων μας είναι να ενώσουμε τις δυνάμεις μας. Να λάβει η υπόθεση της διεκδίκησης πάνδημο χαρακτήρα. Και εμείς ως δημοτικό συμβούλιο, έχουμε καθήκον να δείξουμε το δρόμο.
Εξάλλου, πέρα από την ευρωπαϊκή διάσταση που θα πρέπει να διαπερνά την υποψηφιότητά μας, σημαντικό ρόλο στην διεκδίκηση του τίτλου, θα διαδραματίσει η ικανότητά μας να κινητοποιήσουμε την τοπική κοινωνία. Πεποίθησή μας είναι ότι οι Λαρισαίες και οι Λαρισαίοι, θα αγκαλιάσουν και θα γίνουν συμμέτοχοι της προσπάθειας. Παλιότερα, αλλά κυρίως από το Φθινόπωρο και μετά, ο Δήμος Λαρισαίων έχει αποδείξει ότι μπορεί πιστεύει βαθιά στη συμμετοχικότητα, στην ανάδειξη των φορέων και των συλλόγων της περιοχής. Η ανταπόκριση που έχουμε βρει σε διάφορες δράσεις , κυρίως στον τομέα του Πολιτισμού αλλά και της κοινωνικής πολιτικής, μας κάνουν να αισιοδοξούμε.
Βέβαιη θεωρούμε και την ευρύτερη πολιτική με τη ευρεία έννοια του όρου στήριξη του εγχειρήματος. Ηδη οι πρώτες αναγνωριστικές συζητήσεις και επαφές έχουν γίνει και μπορώ να σας διαβεβαιώσω πως πολλοί αναμένουν τις αποφάσεις μας. Επιστημονικές ενώσεις, φορείς, εκπαιδευτικά ιδρύματα, σύλλογοι και φορείς είναι έτοιμοι να συνδράμουν στην προσπάθειά μας.
Εκτίμηση μας αποτελεί επίσης ότι υπάρχουν, οι δυνατότητες εκπόνησης του ετήσιου Πολιτιστικού Προγράμματος για το 2021 που να καλύπτει πλήρως τις απαιτήσεις που θέτουν τα κριτήρια για την ανάδειξη της ΠΠΕ. Είμαστε βέβαιοι πως μπορούμε να ετοιμάσουμε ένα εξαιρετικά ελκυστικό πρόγραμμα εκδηλώσεων.
Σημαντικό ρόλο για την οργάνωση του φακέλου της υποψηφιότητας αλλά και για την αξιολόγησή του, θα διαδραματίσουν οι μεγάλες έρευνες – εργαλεία που εκπονούνται αυτό το διάστημα για λογαριασμό του Δήμου Λαρισαίων
Ειδικότερα, η μελέτη που συντάσσεται στο πλαίσιο της Προγραμματικής Σύμβασης με το ΑΠΘ, η μελέτη βιώσιμης αστικής κινητικότητας αλλά και το γενικό σχέδιο μάρκετινγκ, θα συμβάλουν σημαντικά κατά την αξιολόγηση του φακέλου μας.
Υπάρχουν ακόμα δυο ανοικτά ζητήματα και που αφορούν στον μηχανισμό, δηλαδή στη δομή που θα πρέπει να προετοιμάσει τον φάκελο καθώς και η χρηματοδότηση της προσπάθειας.
Κυρίες και κύριο, είναι προφανές ότι εάν ακόμα και σήμερα ξεκινούσε επισήμως η προετοιμασία της Λάρισας, τα χρονικά περιθώρια μέχρι τον Οκτώβριο του 2015, είναι απολύτως οριακά.
Είναι επίσης προφανές ότι εάν η πόλη επιλέξει να διεκδικήσει τον τίτλο απαιτείται η οργάνωση της δουλειάς για τη διεκδίκηση της ΠΠΕ θα πρέπει να γίνει με απόλυτο επαγγελματισμό και σκληρή εργασία. Θεωρείται δεδομένο, ότι η προετοιμασία του φακέλου δεν μπορεί να ανατεθεί αποκλειστικά στον υπηρεσιακό μηχανισμό του Δήμου. Επομένως, θα πρέπει να θεωρείται επιβεβλημένη η συνεργασία του Δήμου με δομές ή πρόσωπα με σχετική εμπειρία και γνώση του αντικειμένου. Σε εκκρεμότητα επίσης βρίσκονται ερωτήματα σχετικά με τη δομή που θα κληθεί να διαχειριστεί την υπόθεση σύνταξης του φακέλου. (τι είδους θα είναι η δομή, ποιοι φορείς και με ποιον τρόπο θα συμμετέχουν κλπ)
Σε ότι αφορά στη χρηματοδότηση, η γενική εκτίμηση είναι ότι η προετοιμασία του φακέλου αλλά και η ολοκλήρωσή του μέχρι την τελική επιλογή, δηλαδή μέχρι τον Σεπτέμβριο του 2016, θα έχει σημαντικό κόστος, που τουλάχιστον μόνο για την πρώτη φάση αναμένεται να φτάσει στις 100.000 ευρώ.
Επίσης σε ότι αφορά στα οικονομικά στοιχεία για τη διοργάνωση του θεσμού της Ευρωπαϊκής Πρωτεύουσας, πρέπει να σημειωθεί ότι δεν υπάρχουν συγκεκριμένες προυποθέσεις. Υπάρχουν παραδείγματα προϋπολογισμών Πολιτιστικών Πρωτευουσών, με 20 εκατ. ευρώ αλλά με 80 εκατ. ευρώ. Εννοείται ότι στα ποσά αυτά περιλαμβάνονται δημόσιες δαπάνες, χρηματοδοτήσεις από ευρωπαϊκά προγράμματα αλλά και χρηματοδοτήσεις από τον ιδιωτικό τομέα.
Ενδεικτικά, τρέχοντα σχετικά προγράμματα που υλοποιούνται έως το 2020 είναι και τα εξής:
- Δημιουργική Ευρώπη (υποστήριξη των πολιτιστικών και δημιουργικών τομέων)
https://ec.europa.eu/culture/index_en.htm
- Ταμεία Συνοχής (υποστήριξη των περιφερειών και των πόλεων)
https://ec.europa.eu/regional_policy/what/future/index_en.cfm
- Erasmus + (υποστήριξη της εκπαίδευσης, της κατάρτισης, της νεολαίας και του αθλητισμού)
https://ec.europa.eu/education/index_en.htm
- Horizon 2020 (υποστήριξη της έρευνας και της καινοτομίας)
https://ec.europa.eu/programmes/horizon2020/en
- COSME (υποστήριξη της ανταγωνιστικότητας και της βιωσιμότητας των επιχειρήσεων και των μικρομεσαίων επιχειρήσεων της Ε.Ε. και ενθάρρυνση του επιχειρηματικού πολιτισμού)
https://ec.europa.eu/enterprise/initiatives/cosme/index_en.htm
- Connecting Europe Facility (υποστήριξη, μεταξύ άλλων, των ψηφιακών δικτύων του πολιτισμού της Ευρώπης)
https://ec.europa.eu/digital-agenda/en/connecting-europe-facility
Η εμπειρία από τις προηγούμενες διοργανώσεις Πολιτιστικών Πρωτευουσών της Ευρώπης απέδειξε ότι οι πόλεις που ανέλαβαν τη διοργάνωση μπόρεσαν, με σωστή αξιοποίηση, να αποκομίσουν τεράστια οφέλη από πολιτιστική, κοινωνική, οικονομική άποψη κατά τη διάρκεια του των ετών της προετοιμασίας, του ίδιου του έτους της Πολιτιστικής Πρωτεύουσας, αλλά και μετά.
Πρόκειται για μοναδική ευκαιρία για αναζωογόνηση των πόλεων, για την αλλαγή της εικόνας του και για να γίνουν καλύτερα γνωστές σε ευρωπαϊκή και διεθνή κλίμακα, με άμεσες συνέπειες στην ανάπτυξη του τουρισμού και όχι μόνο. Είναι σαφές πως ξεχωριστή προτεραιότητα θα πρέπει να δοθεί σε περιοχές της πόλης, που πάσχουν και αντιμετωπίζουν σημαντικής σημασίας προβλήματα.
Σύμφωνα με προγενέστερες εκτιμήσεις πολλών πολιτιστικών πρωτευουσών, κάθε ευρώ που επενδύουν στις εκδηλώσεις αποφέρουν 8-10 ευρώ συμβάλλοντας έτσι στην ανάπτυξη και απασχόληση, ενώ αξίζει να τονιστεί ότι ο τομέας του πολιτισμού και της δημιουργίας διαδραματίζουν σημαντικό οικονομικό και κοινωνικό ρόλο, συμβάλλοντας στην ανάπτυξη του ΑΕΠ.
3) Η Ευρωπαϊκή Ένωση παρέχει χρηματοδοτική συμβολή στην Πολιτιστική Πρωτεύουσα. Από το 2010 η συγχρηματοδότηση χορηγείται μέσω του βραβείου «Μελίνα Μερκούρη», το οποίο ανερχόταν πρόσφατα σε 1.500.000 ευρώ, εφόσον πληρούνται οι προϋποθέσεις και τα κριτήρια. Άλλα ευρωπαϊκά χρηματοδοτικά προγράμματα, όπως τα διαρθρωτικά ταμεία, ιδίως το Ευρωπαϊκό Ταμείο Περιφερειακής Ανάπτυξης και το Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο, μπορούν να συμβάλουν στην αστική ανάπτυξη. Τα ταμεία αυτά μπορούν να παρέμβουν με σκοπό τη βελτίωση των τοπικών υποδομών, την ενίσχυση της κοινωνικής συνοχής, τη στήριξη των τοπικών πολιτικών για την καινοτομία, την ανάπτυξη και την απασχόληση. Έτσι ορισμένες πόλεις έχουν τη δυνατότητα να λάβουν πιστώσεις από τα κοινοτικά διαρθρωτικά ταμεία, τα οποία βέβαια χαρακτηρίζονται από αυστηρά κριτήρια έγκρισης και από έγκαιρο πολυετή προγραμματισμό.
Οι πολιτιστικοί φορείς που συμμετέχουν στην εκδήλωση έχουν επίσης την δυνατότητα να εξασφαλίσουν τη χρηματοδότηση έργων τους από το κοινοτικό πρόγραμμα «Πολιτισμός» της Ευρωπαϊκής Ένωσης, εφόσον τηρούν τους όρους του προγράμματος ιδίως σε ό,τι αφορά τις ευρωπαϊκές εταιρικές σχέσεις.
Κυρίες και κύριοι βρισκόμαστε ενώπιον μιας ιστορικής πρόκλησης. Καλούμαστε να βάλουμε ψηλά τον πήχη και να πετύχουμε ένα σημαντικό στόχο για την ιστορία και την εξέλιξη της πόλης. Με όραμα, στόχευση και σκληρή δουλειά μπορούμε να αναδείξουμε την Λάρισα και την ευρύτερη περιοχή ως Πολιτιστική Πρωτεύουσα για το 2021.
Με αυτές τις σκέψεις σας καλώ να εγκρίνετε την εισήγηση.
