Σήμερα δεν κρίνεται απλώς μια πρόταση που προκύπτει από την πολιτική συγκυρία.
Σήμερα η Βουλή διαμορφώνει ουσιαστικά και τυπικά ένα θεσμικό και πολιτικό προηγούμενο μια και το αίτημα για δημοψήφισμα σπανίως παρουσιάζεται στη Βουλή – θυμίζω ότι μόνο το 2008 είχαμε αντίστοιχο αίτημα με αφορμή τη Συνθήκη της Λισαβόνας.
Μ’ αυτό κατά νου λοιπόν πρέπει ο κάθε βουλευτής να αποφασίσει. Γιατί αυτό που σήμερα βολεύει την πλειοψηφία, αύριο, όταν αλλάξουν οι συνθήκες, μπορεί να στραφεί ενάντιά της. Οι κακοποιημένοι θεσμοί εκδικούνται. Και συχνά εκδικούνται με τον πιο σκληρό τρόπο αυτούς που τους κακοποιούν. Και κυρίως ταλαιπωρούν το λαό που τελικά πάντα την πληρώνει.
Δεν είμαι νομικός. Και νομίζω ότι αυτό μου δίνει ένα πλεονέκτημα. Να σας μιλώ όχι αναζητώντας ερμηνείες και παραθυράκια, όχι με δικολαβίστικα κόλπα, αλλά επί της ουσίας. Και η ουσία στην περίπτωση μας είναι η ίδια η Δημοκρατία.
Κύριοι συνάδελφοι
Πολλές φορές η κοινοβουλευτική δημοκρατία ταλαιπωρείται, παιδεύει τον εαυτό της και τον βάζει σε περιπέτειες επειδή
– είτε χάνει τον μεγάλο ορίζοντα της θεσμοθέτησης (δημιουργώντας μια συγκυριακή κι εφήμερη νομοθέτηση, ξεχνώντας ότι ο νόμος και τα νομολογικά προηγούμενα δεν μπορεί να είναι εφήμερα)
– είτε η πλειοψηφία ξεχνά το ρόλο της ∙ υπερεκτιμά την ισχύ της και λειτουργεί αυτάρεσκα επιδιώκοντας πάντα να κυριαρχεί.
Όμως η αυταρέσκεια οδηγεί στην υπερβολή, η υπερβολή στην αλαζονεία και η αλαζονεία στην κατάχρηση της ισχύος.
Κύριοι συνάδελφοι,
Σήμερα ζούμε ακριβώς μια τέτοια περίπτωση :
Η πλειοψηφία δημιουργεί θεσμικό προηγούμενο για ένα ιδιαίτερα ευαίσθητο αίτημα έκφρασης της λαϊκής κυριαρχίας.
Και ας έρθουμε στο σημερινό θέμα.
Για να προκληθεί δημοψήφισμα απαιτούνται 3 βήματα:
α) συγκέντρωση υπογραφών κάτω από ένα αίτημα
β) σύγκληση της ολομέλειας
γ) πρόκληση δημοψηφίσματος
Ας πάρουμε ένα – ένα τα βήματα (γιατί το ένα οδηγεί στο επόμενο)
α) Συγκέντρωση υπογραφών.
Υπάρχουν κάποιοι που λένε ότι πρέπει να υπάρχουν 120 υπογραφές κάτω από ένα κείμενο (γιατί σήμερα έχουμε περισσότερα) και επομένως δε γίνεται να συναθροιστούν οι υπογραφές.
Όμως τους διαψεύδει το νομολογικό προηγούμενο του 2008 με την τότε πρόταση για δημοψήφισμα με αφορμή τη συνθήκη της Λισαβόνας.
Στη σημερινή περίπτωση όλοι όσοι υπέβαλαν αίτημα δημοψηφίσματος καταλήγουν στην ίδια απαίτηση μέσω διαφορετικών σκεπτικών. Οι υπογραφές λοιπόν συναθροίζονται πέρα από τις συλλογιστικές ή τις πολιτικές διαφοροποιήσεις. Όλοι ζητούν να υπάρξει δημοψήφισμα, ένα ΝΑΙ ή ΟΧΙ στο συγκεκριμένο νομοσχέδιο που ψηφίστηκε μόλις χτες.
β) Η σύγκλιση της Ολομέλειας:
Δεν θα υπήρχε ζήτημα εάν η Βουλή βρισκόταν σε πλήρη λειτουργία. Αυτό προκύπτει επειδή είμαστε σε θερινό τμήμα. Ουσιαστικά λοιπόν το αίτημα για δημοψήφισμα αποκτά ταυτόχρονα και την μορφή του αιτήματος για έκτακτη σύγκληση της ολομέλειας (μια και δεν γίνεται διαφορετικά αφού απαιτούνται 180 θετικές ψήφοι ώστε να διεξαχθεί δημοψήφισμα).
Εδώ τίθεται ένα ουσιαστικό ζήτημα. Επειδή δεν μπορεί ένα τμήμα διακοπών της Βουλής να αποφανθεί για θέμα που άπτεται της αρμοδιότητας της Ολομέλειας του σώματος πρέπει ή να υπάρξει έκτακτη ολομέλεια ή το ζήτημα να παραμείνει σε εκκρεμότητα μέχρι να συγκληθεί η ολομέλεια τον Οκτώβρη.
Όμως σήμερα πραγματοποιείται έκτακτη σύγκληση του θερινού τμήματος για να αποφασίσει αν θα προχωρήσουμε ή αν δεν προχωρήσουμε σε έκτακτη ολομέλεια στη μέση του καλοκαιριού!
Αυτό σημαίνει με απλά λόγια ότι για το αίτημα σύγκλησης της ολομέλειας (η οποία και θα αποφασίσει ή όχι για τη διενέργεια του δημοψηφίσματος) καλείται πλέον να αποφανθεί η πλειοψηφία του θερινού τμήματος.
Αυτό αποτελεί διαστροφή της πρόθεσης του συντακτικού νομοθέτη. Έχει αναρωτηθεί κανείς γιατί ο νομοθέτης όρισε 120 υπογραφές να απαιτούνται για σύγκληση της Ολομέλειας και δεν όρισε ας πούμε 151 ή 180 εξαρχής; Η απάντηση είναι απλή: Διότι ήθελε να κατοχυρώσει τη μειοψηφία και να της δώσει τη δυνατότητα ουσιαστικού ελέγχου της πλειοψηφίας.
Γι’ αυτό και δεν νομιμοποιείται κανένας να αποφασίζει για τέτοιο θέμα. Τελικά – πρέπει να κατανοήσετε ότι δεν πρόκειται για ζήτημα που αφορά τη διατύπωση γνώμης μιας πλειοψηφίας ή μειοψηφίας. Είναι δικαίωμα της μειοψηφίας να διεκδικεί το δημοψήφισμα. Και τα δικαιώματα δεν τίθενται υπό την κρίση ή την έγκριση καμιάς πλειοψηφίας. Και να το πω ακόμα πιο απλά: δεν μπορείτε να ψηφίσετε αν έχουν ή όχι δικαίωμα κάποιοι να αιτηθούν δημοψήφισμα. Γιατί αν το κάνετε, τότε θα έχετε καταστρατηγήσει μια βασικότατη δημοκρατική αρχή και θα έχετε δημιουργήσει ένα κάκιστο νομολογικό προηγούμενο.
Επειδή λοιπόν σεβόμαστε την κοινοβουλευτική διαδικασία είμαστε σήμερα εδώ παρόντες αλλά δεν έχουμε σκοπό να νομιμοποιήσουμε μια μη συνταγματική διαδικασία. Αν επιμείνετε και προκύψει ζήτημα ψηφοφορίας, η ΔΗΜΑΡ, εμείς δεν θα μετέχουμε στην ψηφοφορία.
Άλλωστε όταν συγκληθεί η ολομέλεια, εκεί, ο νομοθέτης δίνει τη δυνατότητα να εκφραστεί επί της ουσίας η πλειοψηφία και η ισχύ της. Γι’ αυτό ορίζει αυξημένη μάλιστα πλειοψηφία 180 βουλευτών επειδή πρόκειται για κορυφαία στιγμή στην έκφραση της λαϊκής κυριαρχίας.
Και έρχομαι σε ένα άλλο επιχείρημα.
Ορισμένοι ισχυρίζονται ότι το νομοσχέδιο δεν αφορά “σοβαρό κοινωνικό θέμα” αλλά θέμα που έχει “δημοσιονομικό – πολιτικό χαρακτήρα” κι επομένως εξαιρείται σύμφωνα με το σύνταγμα.
Όμως η έννοια του δημοσιονομικού ορίζεται στενά από το σύνταγμα και δεν υπάρχουν περιθώρια για παρερμηνείες, εκτός κι αν θέλετε να τις εφεύρετε. Άλλωστε όλα σχεδόν τα θέματα – ειδικά μέσα στην κρίση – έχουν μια δημοσιονομική χροιά. Όλα μπορούν να “μετονομαστούν” σε δημοσιονομικά. Όμως εσείς -μόλις χτες στη Βουλή- είπατε ότι το 30% της ΔΕΗ που θα πωληθεί για να συγκροτήσει τη “μικρή ΔΕΗ” δεν έχει σχέση με το ΤΑΙΠΕΔ, δεν θα πάει για την ελάφρυνση του δημόσιου χρέους, αλλά ότι η ίδια η ΔΕΗ θα αναλάβει τη διαδικασία πώλησης και μάλιστα το τίμημα θα επενδυθεί στη μεγάλη ΔΕΗ. Άρα από που προκύπτει ο δημοσιονομικός χαρακτήρας του νομοσχεδίου;
Όσον αφορά τα κόμματα που αποχώρησαν από την αίθουσα:
Εδώ και 10 μέρες που τέθηκε το ζήτημα όλοι προσπάθησαν να το αναδείξουν ως κορυφαία θεσμική επιλογή και την τελευταία στιγμή αποχωρούν. Δεν καταλαβαίνω πως η αποχώρηση ενισχύει τους θεσμούς για τους οποίους κόπτονται. Πρέπει να κατανοήσουν πολλοί ότι με καταγγελίες και λεκτικό πετροβόλημα δεν προάγεται ο κοινοβουλευτισμός.
Όσον αφορά την πρόταση της Χρυσής Αυγής, δηλώνουμε ότι εμείς δεν θέλουμε να κάνουμε ρυθμιστή τη Χρυσή Αυγή. Αν παρ’ ελπίδα δεν συναθροιστεί η υπογραφή των βουλευτών του ΚΚΕ με συνέπεια να μην συμπληρώνεται ο αριθμός των 120 θα αποσύρουμε τις υπογραφές μας.
Ζητούμε λοιπόν να συναθροιστεί στο αίτημα δημοψηφίσματος και η πρόταση του ΚΚΕ. Ζητούμε να συγκληθεί η ολομέλεια εκτάκτως.
