Ο πρώην Πρόεδρος της Βουλής, Δημήτρης Σιούφας με επιστολή του στον Πρόεδρο της Βουλής των Ελλήνων Νικόλαο Βούτση και γνωστοποίηση στον Πρόεδρο της Δημοκρατίας Προκόπη Παυλόπουλο και τον Πρωθυπουργό Αλέξη Τσίπρα, κατέθεσε μια σειρά από σκέψεις για τον φετινό εορτασμό της, στις 15 Σεπτεμβρίου, που διοργανώνει η Παγκόσμια Διακοινοβουλευτική Ένωση (I.P.U. -International ParliamentaryUnion).
«Σε αυτή τη δύσκολη περίοδο για την Πατρίδα και τον Ελληνικό Λαό, η ανάδειξη των αρχών και των ιδεών της Δημοκρατίας και του Κοινοβουλευτισμού αποτελεί καθήκον όλων μας. Αλλά και απέραντος σεβασμός τους, από όλους και πρώτα από τους θεσμικούς εκφραστές της Πολιτείας.
Ο Παγκόσμιος Εορτασμός της Ημέρας της Δημοκρατίας τον επόμενο μήνα έχει θέμα, όπως πληροφορήθηκα από την Παγκόσμια Διακοινοβουλευτική Ένωση «Η Δημοκρατία το 2030» το οποίο αποτελεί μια πρόσκληση σε όλα τα Κοινοβούλια να ερευνήσουν το παρόν, να διδαχθούμε από το παρελθόν και να προετοιμάσουμε το μέλλον της Δημοκρατίας.
Η Ελλάδα, η χώρα η οποία γέννησε την Δημοκρατία και το Δημοκρατικό πολίτευμα και χαρακτηρίζει σήμερα τις περισσότερες χώρες στον Κόσμο, οφείλει να μπει στην πρωτοπορία αυτού του Διαλόγου που πρότεινε η Παγκόσμια Διακοινοβουλευτική Ένωση.
Επιπλέον, σας προτείνω σε συνεργασία του Ιδρύματος της Βουλής των Ελλήνων και του Υπουργείου Παιδείας να αναζητηθούν οι κοινές πρωτοβουλίες με εκπαιδευτικό στόχο η μαθητική γενιά να συμμετέχει στον εορτασμό αυτής της σημαντικής ημέρας και κυρίως να εμπεδώσει τις αξίες και τα ιδανικά του Κοινοβουλευτισμού και της Δημοκρατίας, του μοναδικού πολιτεύματος τα οποία δημιουργούν τις προϋποθέσεις για ατομική και συλλογική πρόοδο και ευημερία».
Απόσπασμα από τον ιστότοπο της I.P.U. (InternationalParliamentaryUnion) για το θέμα της Διεθνούς Ημέρας της Δημοκρατίας την 15 Σεπτεμβρίου 2016
H Δημοκρατία το 2030
Το 2016 η Διεθνής Ημέρα της Δημοκρατίας συζητά για το μέλλον της δημοκρατίας, την εμπλοκή των νέων και τον ρόλο των Κοινοβουλίων στο θεματολόγιο (agenda) του 2030 για την Αειφόρο Ανάπτυξη.
Tο μέλλον της δημοκρατίας
“Η δημοκρατία 2030” είναι μια πρόσκληση σε όλα τα κοινοβούλια να ερευνήσουν το παρόν, να διδαχθούμε από το παρελθόν και να προετοιμάσει το μέλλον της δημοκρατίας. Βασικά ερωτήματα περιλαμβάνουν:
- Πώς θα είναι τα θεσμικά όργανα της δημοκρατίας – το κοινοβούλιο, τα πολιτικά κόμματα, εκλογές – και πως θα αλλάξουν από τώρα και μέχρι το 2030;
- Οι υπάρχουσες πολιτικές διαδικασίες θα είναι επαρκείς για να επιτρέψουν στους νέους να εκφράσουν τις προσδοκίες τους, ή ποιες νέες διαδικασίες πρέπει να εφευρεθεί;
- Ποιες νέες μορφές συνεργασίας, συμμετοχικές διαδικασίες λήψης αποφάσεων, κλπ θα προκύψουν στην ψηφιακή εποχή;
- Πώς θα μπορέσουν τα Κοινοβούλια να συνδέσουν τους στόχους που ορίζονται στην agenda του 2030 για την Αειφόρο Ανάπτυξη με τις ανησυχίες και τις ελπίδες των πολιτών τους;
2030 – Kοντά ή μακριά;
Κατά κάποιο τρόπο, το 2030 είναι πολύ κοντά – μόνο περίπου τρεις εκλογικούς κύκλους απέχει στις περισσότερες χώρες. Αναμφισβήτητα, η πολιτική το 2030 μπορεί θα εξακολουθήσει να φαίνεται πολύ παρόμοια με σήμερα, με τις γνωστές διαδικασίες των εκλογών, τα πολιτικά κόμματα και τα κοινοβούλια. Και με άλλη οπτική γωνία, είναι ένας μακρινός ορίζοντας. Πολλά απρόβλεπτα γεγονότα έλαβαν χώρα από το 2000. Κανείς δεν μπορεί να προβλέψει με βεβαιότητα τι πολιτικά γεγονότα θα συμβούν τα επόμενα χρόνια, ποιες τεχνολογικές καινοτομίες θα λάβουν χώρα, ούτε πώς αυτά τα νέα εργαλεία θα χρησιμοποιηθούν από τους πολίτες.
Αλλαγές στην κοινωνία
Από το έτος 2000, η πληροφορία έχει καταστεί ευρύτερα προσιτή όσο ποτέ, ενισχύοντας τη ζήτηση για τη διαφάνεια και τη λογοδοσία. Μια γενιά «ψηφιακά αναθρεμμένοι» έχουν μεγαλώσει χρησιμοποιώντας τα κοινωνικά δίκτυα για να συνδεθεί και να κινητοποιήσει με τους συνομηλίκους τους σε τοπικό, εθνικό και σε διασυνοριακό επίπεδο.
Οι νέοι απογοητευμένοι από λιγότερο δημοκρατικούς ηγέτες και την έλλειψη ευκαιριών έχουν επιδιώξει ριζική αλλαγή του πολιτικού συστήματος στη χώρα τους. Οι εργαζόμενοι που έχουν δει τις θέσεις εργασίας τους να απειλούνται από την παγκοσμιοποίηση έχουν αρχίσει να στρέφονται στους λαϊκιστές ως εναλλακτική λύση για το πολιτικό κατεστημένο.
Αλλαγές στην πολιτική
Νέα πολιτικά κινήματα έχουν εμφανιστεί για να αμφισβητήσουν τον τρόπο που η πολιτική γίνεται και έχουν προσχωρήσει σε θέσεις εξουσίας σε ορισμένες χώρες. Εν τω μεταξύ, το ποσοστό των γυναικών στο κοινοβούλιο έχει αυξηθεί, αλλά μόνο από το 13,1% στο 22,1%. Αυτοί οι παράγοντες και πολλά άλλα συνδυάζονται για να κάνουν αυτό το διάστημα χρόνο για προκλήσεις και ευκαιρίες για τη δημοκρατία. Τα πολιτικά κόμματα τα κοινοβούλια και άλλα σχήματα καλούνται να προσαρμοστούν στις αλλαγές στην κοινωνία, να ανανεώσουν τις πολιτικές διαδικασίες, για να δημιουργηθεί χώρος στην πολιτική για τις νεότερες γενιές και να κάνουν χρήση της ενέργειάς τους.
Η ανάγκη για περισσότερη δημοκρατία
Οι προσδοκίες για ένα δικαιότερο κόσμο που παρατίθενται στην Agenda του 2030 για την Αειφόρο Ανάπτυξη θα επιτευχθούν μόνο εάν υπάρχει περισσότερη δημοκρατία, όχι λιγότερη. Οι πολιτικοί ηγέτες πρέπει παντού να συνδυάσουν τους διεθνώς συμφωνημένους αναπτυξιακούς στόχους με τις απαιτήσεις των πολιτών τους, μεταξύ άλλων και για μεγαλύτερη διαφάνεια και λογοδοσία, καθώς και πιο συμμετοχική και χωρίς αποκλεισμούς διαδικασία λήψης αποφάσεων.
Βασικά σημεία προβληματισμού
- Το να φανταστείς το μέλλον είναι θεμελιώδες για την επίτευξη βιώσιμης και χωρίς αποκλεισμούς δημοκρατία. Η Διεθνής Ημέρα της Δημοκρατίας δίνει την ευκαιρία να αμφισβητήσει τις ιδέες και έννοιες, να φέρει διαφορετικές φωνές στο τραπέζι και να συμμετάσχει το ευρύ κοινό, σε μια προσπάθεια για την ενδυνάμωση των πολιτών.
- Τα κοινοβούλια υποβάλλονται σε συνεχή ανανέωση και η αλλαγή και των μελλοντικών γενεών αποτελούν αναπόσπαστο μέρος αυτών των διαδικασιών.
- Η καινοτόμος σκέψη είναι απαραίτητη για τη δημιουργία νέων μορφών εμπλοκής με το Κοινοβούλιο και πιο διαφανή, υπεύθυνη και χωρίς αποκλεισμούς πολιτική διαδικασία.
- Η νεολαία έχει να διαδραματίσει βασικό ρόλο στο παρόν και το μέλλον της δημοκρατίας. Η συμμετοχή των νέων σε δικούς τους χώρους, ενώ ταυτόχρονα δημιουργώντας χώρους για τη νεολαία στα κοινοβούλια, είναι ένα βασικό στόχος της κάθε προσπάθεια για να ανασχεδιάσουμε (ξαναφανταστούμε) τα κοινοβούλια και τη δημοκρατία στο μέλλον.
- Οι νέες τεχνολογίες ενισχύουν την ικανότητα των κοινοβουλίων να συμμετέχουν πιο άμεσα οι πολίτες, εφ’όσον τα κοινοβούλια είναι έτοιμοι να ακούσουν, καθώς και να απαντήσουν.
- Για να είναι επιτυχής, η agenda του 2030 για την Αειφόρο Ανάπτυξη απαιτεί τη συμμετοχή και την δέσμευση των κοινοβουλίων προκειμένου να μπορέσουν οι κυβερνήσεις να δράσουν, ενώ παράλληλα είναι υπόλογες για τις δεσμεύσεις τους.
- Τα κοινοβούλια βρίσκονται στο επίκεντρο των Στόχων για την Αειφόρο Ανάπτυξη. Όπως υποδηλώνει η SDG 16, ισχυρή, διαφανή, υπεύθυνη και χωρίς αποκλεισμούς θεσμοί είναι το κλειδί για την επίτευξη όλων των στόχων.
Δήλωση του Δημήτρη Σιούφα πρώην Προέδρου της Βουλής των Ελλήνων