Την ανάγκη θωράκισης του πρωτογενούς τομέα απέναντι στην κλιματική κρίση, της οποίας την ένταση και τη διάρκεια κανείς δεν μπορεί να προσδιορίσει, επισήμανε ο υπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων, Λευτέρης Αυγενάκης, σε παρέμβασή του κατά την παρουσίαση της 1ης αναφοράς της HVA International, στη Λάρισα, για τη θωράκιση της περιοχής και στην παρουσίαση που έκανε στο Συντονιστικό, υπογραμμίζοντας ότι η στάση της ελληνικής κυβέρνησης απέναντι στους πληγέντες της Θεσσαλίας, χαρακτηρίζεται από συνέπεια και αξιοπιστία.
«Η κλιματική κρίση δεν έχει σύνορα», τόνισε ο ΥπΑΑΤ και για το λόγο αυτό είπε ότι έχει ζητήσει να ληφθούν μέτρα και σε ευρωπαϊκό επίπεδο, σημειώνοντας ότι «το πρόβλημα της Θεσσαλίας δεν είναι μόνο εθνικό, αλλά ευρωπαϊκό». Για το λόγο αυτό έχει ζητήσει από την ΕΕ «να αναπροσαρμόσουμε τις πολιτικές μας και να λάβουμε σειρά μέτρων που θα λειτουργήσουν υποστηρικτικά προς τις χώρες που υφίστανται τις επιπτώσεις της κλιματικής κρίσης».
Συγκεκριμένα, όπως ανέφερε, ως χώρα, έχουμε ζητήσει:
- Να υπάρξει απλοποίηση των διαδικασιών, προκειμένου με διαφανείς και γρήγορες διαδικασίες, να μπορούν τα κράτη μέλη να αξιοποιήσουν τα χρηματοδοτικά εργαλεία της Ένωσης.
- Να υπάρξει αύξηση του Γεωργικού Αποθεματικού, το οποίο σήμερα ανέρχεται σε 450 εκ. ευρώ. Είναι σαφές ότι με τα νέα δεδομένα της κρίσης, το συγκεκριμένο ποσό δεν επαρκεί και για να καλύψει τις ανάγκες των κρατών.
- Στηρίζουμε την πρόταση για δέσμευση ενός ποσού, επί παραδείγματι το 2%,από την ΚΑΠ που δικαιούται κάθε χώρα, για την αντιμετώπιση εκτάκτων καταστάσεων, όπως πλημμύρες, πυρκαγιές και ξηρασία.
- Ενεργοποιούμε την EUMED-9, δηλαδή την ομάδα των εννέα Μεσογειακών χωρών που αντιμετωπίζουμε ανάλογα προβλήματα (Πορτογαλία, Ισπανία, Γαλλία, Ιταλία, Μάλτα, Κροατία, Σλοβενία, Κύπρο και φυσικά Ελλάδα).
Όπως τόνισε ο υπουργός η καταστροφή στη Θεσσαλία έχει αφυπνίσει την ΕΕ και ανέφερε χαρακτηριστικά την στάση του αρμοδίου Επιτρόπου Γεωργίας, Γιάννους Βόιτσεσχόφσκι αλλά και ομολόγων του.
Αποτέλεσμα αυτής της αφύπνισης είναι και η σημερινή απόφαση για σχεδόν τριπλασιασμό του Γεωργικού Αποθεματικού για το 2024, στα 43,1 εκατ. ευρώ.
«Με τις πρωτοβουλίες που έχουμε αναλάβει, έχουμε καταστήσει το πρόβλημα από εθνικό σε ευρωπαϊκό. Γιατί όλοι κατανοούν ότι κανείς δεν μπορεί να μείνει στο απυρόβλητο των επιπτώσεων της κλιματικής κρίσης. Όλοι οφείλουμε να λάβουμε μέτρα. Και σε εθνικό και σε ευρωπαϊκό επίπεδο. Και αυτό πράττουμε».
Αναφερόμενος στην πολιτική της κυβέρνησης απέναντι στους πληγέντες είπε ότι χαρακτηρίζεται από συνέπεια και αξιοπιστία καθώς:
- Ποτέ ξανά δεν πληρώθηκαν τόσα χρήματα, σε τόσους δικαιούχους, σε τόσο σύντομο χρονικό διάστημα.
- Πληρώθηκε το ζωικό κεφάλαιο 18 ημέρες μετά τη λήξη τους προθεσμίας υποβολής δηλώσεων (16,5 εκατ. ευρώ σε 2.035 δικαιούχους).
- Πληρώθηκε η φυτική παραγωγή 28 ημέρες μετά τη λήξη της προθεσμίας υποβολής δηλώσεων (107,5 εκατ. ευρώ σε 33.088 δικαιούχους).
Συνολικά από ΕΛΓΑ δόθηκαν προκαταβολές 124 εκατ. € (16,5 +107,5=124).
- Συνολικά από τον Κρατικό Προϋπολογισμό έχουν δοθεί στον ΕΛΓΑ για τη Θεσσαλία 260 εκατ. €.
Παράλληλα μέσω της Κρατικής Αρωγής έχουν δοθεί μέχρι σήμερα:
- 550.000 € σε 11.275 γεωργούς και
- 164.000 € σε 564 κτηνοτρόφους
Συνολικά μέσω της Κρατικής Αρωγής, σε αγρότες δόθηκαν, 24.714.000 ευρώ.
Επίσης για κάλυψη του εισοδήματος των αλιέων Μαγνησίας, Σκιάθου, Λάρισας, Φθιώτιδας και Βόρειας Εύβοιας χορηγήθηκαν 2,1 εκατ. ευρώ. Ενώ για την κάλυψη προϊόντων και παραγωγών που δεν ασφαλίζονται από τον κανονισμό του ΕΛΓΑ (χοιρινά, ορνιθοειδή, κουνέλια, αρωματικές, ανθοκομικές και θερμοκηπιακές καλλιέργειες), χορηγούνται από το Γεωργικό Αποθεματικό 2023, 15,8 εκατ. ευρώ.
Ανάλογη είναι η στήριξη και για τη μελισσοκομία.
Οι πληγέντες μελισσοκόμοι θα συμμετέχουν στις δράσεις του τομεακού Μελισσοκομικού Προγράμματος με βάση τον αριθμό των κυψελών που ήταν επιλέξιμες κατά τον χρόνο που προέκυψαν οι καταστροφές και τις δηλώσεις ΟΣΔΕ του 2022.
Όπως διευκρίνισε ο ΥπΑΑΤ όποιο προϊόν παράγεται και έχει υποστεί ζημιά που έχει δηλωθεί, θα αποζημιωθεί από τον ΕΛΓΑ.
Επίσης, όπως ανακοίνωσε, αμέσως προσεχές διάστημα (ήδη οι καταστάσεις βρίσκονται στην ΑΑΔΕ για πληρωμή) θα πληρωθούν 76 εκατ. σε 297.428 δικαιούχους, ως επιστροφή Ειδικού Φόρου Κατανάλωσης για το πετρέλαιο στους επαγγελματίες αγρότες.
Υπενθύμισε παράλληλα ότι έχουν ληφθεί τα εξής μέτρα στήριξης:
- Μέτρο 5.2 ύψους 45 εκ. €
- Οι κτηνοτρόφοι μπορούν να υποβάλλουν αίτηση για αντικατάσταση ζωικού κεφαλαίου και για ΔΩΡΕΑΝ ανακατασκευή ή κατασκευή σταβλικών εγκαταστάσεων.
- Η επιχορήγηση καλύπτει το 100% της νέας επένδυσης.
- Οι τεχνικοί σύμβουλοι μέλη του ΓΕΩΤΕΕ Παράρτημα Κεντρικής Ελλάδας θα αναλάβουν όλο το κόστος σύνταξης και υποβολής των μελετών ένταξης στο μέτρο 5.2.
- Σχέδια Βελτίωσης 2023:
Ένταξη όλων των επιλαχόντων της Θεσσαλίας (συνολικά 601 αιτήσεις). Υπερδιπλασιασμός προϋπολογισμού για Θεσσαλία, με συνολικό ποσό 37 εκ. €.(+20 εκατ. ευρώ).
- Ρύθμιση οφειλών του αγροτικού ρεύματος. Πρόκειται για ένα επταετές σχήμα, με τα πρώτα δυο χρόνια να αποτελούν περίοδο χάριτος και κατά τα επόμενα πέντε να ρυθμιστούν οι σχετικές οφειλές, χωρίς έντοκη επιβάρυνση, την οποία και θα καλύψει το κράτος.
- Για τη στήριξη των αγροτών στις παρακάρλιες περιοχές (πλημμυρισμένα 180.000 στρέμματα) θα υπάρξει ειδικό πρόγραμμα που θα προβλέπει την κάλυψη της απώλειας εισοδήματος για όσο χρονικό διάστημα δεν θα μπορούν να χρησιμοποιήσουν τα χωράφια τους.
- Ανάλογο πρόγραμμα θα υπάρξει και για όσους γεωργούς δεν έχουν τη δυνατότητα να χρησιμοποιήσουν τη γη τους όχι γιατί είναι πλημμυρισμένη αλλά γιατί είναι καλυμμένη από ιλύ (λάσπη) και άλλα φερτά υλικά.
Και για τα δύο προγράμματα αναμένουμε έγκριση από την ΕΕ.
- Η Κρατική Αρωγή με τη στήριξη του ΥΠΑΑΤ θα καλύψει το κόστος μεταφοράς των φερτών υλικών από τα χωράφια που έχουν πληγεί.
- Ψηφίσθηκε ρύθμιση για το ακατάσχετο, το αφορολόγητο και το ανεκχώρητο των αποζημιώσεων των πληγέντων της Θεσσαλίας
- 2ετής απαλλαγή από το τέλος εισφοράς για γάλα-κρέας για κτηνοτρόφους των πληγεισών περιοχών στον ΕΛΓΟ-ΔΗΜΗΤΡΑ.
- Επιπλέον ο ΕΛΓΑ πληρώνει σήμερα Πέμπτη, 20 εκατ. ευρώ, υπόλοιπα πληρωμών του 2022 (υπόλοιπα από προκαταβολές πορισμάτων και ενστάσεις) και 8 εκατ. ευρώ για τις πυρκαγιές του 2021 σε εκείνους που οι καλλιέργειές τους δεν ήταν ενταγμένες στο σύστημα Copernicus και απαιτείτο εξατομικευμένος εκτιμητικός έλεγχος.
Όπως είπε ο Λευτέρης Αυγενάκης, «η κυβέρνηση βρίσκεται και θα βρίσκεται στο πλευρό των πληγέντων.
Εκτός από τις αποζημιώσεις αξιοποιείται κάθε χρηματοδοτικός πόρος για την ανασυγκρότηση της παραγωγής στον πρωτογενή τομέα. Μέλημά μας είναι πώς θα βοηθήσουμε τον κόσμο που γονάτισε να ξανασταθεί στα πόδια του! Οι αγρότες καταλαβαίνουν ότι είμαστε δίπλα τους και θα συνεχίσουμε να βρισκόμαστε στο πλευρό τους».
Τετράωρη διαβούλευση
Στη συζήτηση για την παρουσίαση της 1ης Αναφοράς της HVA για τις πλημμύρες στη Θεσσαλία, έγινε επί τέσσερις ώρες εξαντλητικός διάλογος τόσο για την αντιπλημμυρική θωράκιση της περιοχής όσο και για την αγροτική παραγωγή.
Όπως επεσήμανε ο Διευθύνων Σύμβουλος της HVA, Μίλτος Γκουζούρης, πρέπει να αλλάξουμε την προσέγγισή μας πάνω στη διαχείριση υδάτων και πλημμυρών και πρότεινε την εφαρμογή πρωτοκόλλου σε τρία επίπεδα ασφαλείας:
1ο επίπεδο: Aφορά στην πρόληψη και περιλαμβάνει την ύπαρξη ισχυρών προστατευτικών μέσων και υποδομών.
2ο επίπεδο: Αφορά στην ευέλικτη λειτουργία του διοικητικού συστήματος υποστήριξης
3ο επίπεδο: Αφορά στη βέλτιστη διαχείριση κρίσεων και περιλαμβάνει τη δημιουργία συστήματος έγκαιρης προειδοποίησης
Τόσο για την αποστράγγιση των περιοχών γύρω από την Κάρλα όσο και για τη θωράκιση του συνόλου της Θεσσαλίας, «στο τραπέζι βρίσκονται όλα τα σενάρια. Όλα είναι σε εξέλιξη και μελετώνται και θα επιλεγεί η καλύτερη και συμφερότερη λύση για τους αγρότες και τους πολίτες της Θεσσαλίας. Καταλαβαίνουμε αυτό που ζείτε. Κάνουμε μια πρώτη, ανοιχτή διαβούλευση. Θα ακολουθήσουν κι άλλες», τόνισε ο Υπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων, υπενθυμίζοντας ότι η διαχείριση των υδάτων στη Θεσσαλία θα γίνεται από ενιαίο φορέα.
Ο Λευτέρης Αυγενάκης εξέφρασε την ικανοποίησή του για το επίπεδο και το περιεχόμενο της τετράωρης συζήτησης, είπε ότι ακούσθηκαν χρήσιμες προτάσεις και οι προβληματισμοί που διατυπώθηκαν θα ληφθούν υπ’ όψιν στις επόμενες φάσεις της διαβούλευσης. Σημείωσε δε ότι αυτή «η δοκιμασία πρέπει να μας βγάλει δυνατότερους και σοφότερους για να είμαστε έτοιμοι να αντιμετωπίσουμε τις επιπτώσεις της κλιματικής κρίσης – αν χρειαστεί- και σε άλλες περιοχές της χώρας μας».